Күптән түгел мин мәчеттә идем һәм имам вәгазен тыңладым. Аның вәгазендә бөтенләй ялган сүзләр бар. Бу сүзләрне мин яхшы дусларымнан берничә тапкыр ишеттем. Сез бу карашны ишеткәнсездер, сорауларыгыз бардыр. Бергә уйланыйк.
Имам әйтүенчә, Библия текстының төрле версияләре бик күп. Әгәр дә без рус тәрҗемәләре турында сөйләсәк, алар арасында иң мәшһүре – Синодаль , РБО тәрҗемәсе , Яңа Рәсәй тәрҗемәсе , Халыкара Библия Лигасы тәрҗемәсе һ.б. Имам дәвам итте, Библия текстының күп төрле версияләре Библиянең (китап ) бозылганын раслый. Шуңа күрә, без оригинал текстның барлыгына ышана алмыйбыз дигән фикерне әйтте. Чыннан да, Библиянең төрле “версияләре” бик күп, ләкин бу Библиянең бозылганы яки без төрле Библияләр белән эш итүебез турында дәлил түгел. Бер генә Библия бар.
Әгәр дә без, мәсьәлән, Яңа Халыкара версиянең инглизчә тәрҗемәсе турында сөйләшсәк, ул Инҗилнең грек оригиналыннан,Тәурат һәм Зәбурның иврит оригиналыннан башкарылганын белербез . Яңа Америка стандарт версиясе – шул ук грек һәм иврит оригинал текстларына нигезләнеп, Библия инглиз теленә тәрҗемә ителгән.
Коръән белән дә шулай. Мин гадәттә Йосыф Алиның тәрҗемәсен кулланам, ләкин кайвакыт мин Мөхәммәт Мармадук Пикталлның тәрҗемәсен дә ачам. Пикталл үз тәрҗемәсен Йосыф Али кебек, бер үк гарәп оригиналыннан алды, ләкин алар Коръәннең мәгънәсен инглизчә төрлечә тәрҗемә иттеләр. Ләкин беркем дә, мәсихче(христиан) дә, яһүд тә, хәтта атеист та әйтмәячәк, Коръәннең инглиз теленә ике төрле тәрҗемәсе булганлыктан ( Пикталла һәм Йосыф Али), төрле Коръәннәр бар, яки Изге Коръән бозылган дип. Грек оригиналында Инҗил ( монда карагыз) һәм Тәурат һәм Зәбурның иврит оригиналы белән дә шулай ( монда карагыз ). Күпчелек кеше бу телләрдә сөйләшмәгәнгә, изге текстлар инглиз теленә (һәм башка телләргә) тәрҗемә ителде, кешеләр Аллаһ сүзләрен үз телләрендә укый алсын өчен. Шулай итеп, төрле тәрҗемәләр – кешеләргә оригиналның мәгънәсен аңлау җиңел булсын өчен эшләнгән.
Ләкин тәрҗемә процессында хаталар булырга мөмкин, шулай бит? Бер минут уйлап карыйк. Төрле тәрҗемәләрнең булуы дөрес тәрҗемә итү мөмкинлеген кире кага дип әйтә алабызмы? Чыннан да, бездә классик грек әдәбиятының зур корпусы булганга, без Изге Язма текстлары авторларының уйларын һәм сүзләрен төгәл җиткерү мөмкинлегенә ия. Хәзерге тәрҗемәләр моның ачык мисалы. Мәсьәлән, 1 Тим. 2: 5. Грек телендә ничек яңгырый.
εις γαρ θεος εις και μεσιτης θεου και α νθρω πων α νθρω πος χριστος υςησους (1 Тимутегә 2: 5).
Менә ул шулай итеп еш тәрҗемә ителә:
Чөнки бер Аллаһ, һәм Аллаһ белән кешеләр арасында бер арадашчы, Мәсих Гайсә … Синодаль тәрҗемә
Чөнки Аллаһ белән кешеләр арасында бер генә Аллаһ һәм бер генә Арадашчы бар, ул үзе кеше булган Мәсих Гайсә. Хәзерге тәрҗемә
Чыннан да, бер Аллаһ бар, һәм Аллаһ белән кешелек арасында бер арадашчы – Кеше үзе, Христос Гайсә … РБО тәрҗемәсе. яхшы хәбәр
Күргәнегезчә, тәрҗемә вариантлары бик якын. Бер үк сүзләр,бер үк мәгънә,тик аерма җөмләләрнең төзелешендә.Димәк, Библия бары тик берәү генә,аның берничә версиясе юк. Югарыда әйтелгәнчә, Библиянең берничә версиясе бар , Изге Язмалар бер генә түгел, ә берничә дип әйтү, бөтенләй ялган.
Мин һәркемне Библияны үз телләрендә укырга өндим. Ышаныгыз, бу бик яхшы.